Châu Á là châu lục rộng lớn nhất trên thế giới, là một trong những khu vực có thiên nhiên phong phú, đa dạng với những kiểu thời tiết thay đổi khác nhau theo mùa, cũng là nơi thu hút dân cư từ khắp nơi trên thế giới đổ về. Hãy cùng Dự Báo tìm hiểu Đặc điểm khí hậu của Châu Á là gì? Tại sao khí hậu châu Á chia thành nhiều đới khác nhau qua bài viết dưới đây nhé.

Vị trí địa lý

Vị trí: 

Châu Á nằm ở nửa cầu Bắc và là một bộ phận của lục địa Á –  Âu

Giới hạn:

Lãnh thổ Châu Á nằm kéo dài từ vùng cực Bắc đến vùng xích đạo, trải rộng từ bờ Tây sang bờ Đông.

Lãnh thổ Châu Á trải rộng chiếm phần lớn phía Đông của bán cầu Bắc, do đó Châu Á phức tạp và đa dạng về tự nhiên.

Điểm cực Bắc trên đất liền Châu Á là  mũi Sê-li-u-skin, nằm ở vĩ độ 77o44’B.

Điểm cực Nam phần đất liền của Châu Á là mũi Pi-ai nằm ở phía Nam bán đảo Ma-lắc-ca ở vĩ độ 1o16”B.

Châu Á có vị trí tiếp giáp:

• Ở phía Đông giáp với Thái Bình Dương
• Ở phía Tây giáp với châu Âu, châu Phi, Địa Trung Hải.
• Ở phía Nam giáp với Ấn Độ Dương
• Ở phía Bắc giáp với Bắc Băng Dương

Kích thước:

Châu Á là châu lục lớn rộng nhất thế giới.

Chiều dài từ điểm cực Bắc đến điểm cực Nam nơi lãnh thổ mở rộng nhất là 8.500km.

Chiều rộng từ bờ Tây sang bờ Đông nơi có lãnh thổ mở rộng nhất là 9.200km.

Diện tích phần đất liền rộng tới 41,5 triệu km2.

Tính cả diện tích các đảo phụ thuộc là 44,4 triệu km2.

Đặc điểm địa hình và khoáng sản của châu Á là gì?

Đặc điểm địa hình

Châu Á có nhiều hệ thống núi lớn như (Hi-ma-lay-a, Côn Luân, An-tai…), cùng với sơn nguyên cao, đồ sộ (Tây Tạng, I-ran…) và nhiều đồng bằng lớn bậc nhất thế giới, tập trung ở trung tâm và rìa lục địa. 

Các dãy núi chạy theo hai hướng chính là: Đông – Tây hoặc Bắc – Nam

Nhiều hệ thống núi và sơn nguyên cao đều tập trung ở vùng trung tâm, trên các núi cao có băng hà bao phủ quanh năm và nằm xen kẽ với nhiều đồng bằng nên địa hình bị chia cắt phức tạp. 

Có nhiều đồng bằng rộng bậc nhất thế giới như (Lưỡng Hà, Ấn-Hằng, Tây Xibia, Hoa Trung…).

Khoáng sản

Châu Á có nguồn khoáng sản phong phú với trữ lượng lớn như: Dầu mỏ, khí đốt, than, sắt, crom và nhiều kim loại màu khác đồng, thiếc…

Dầu mỏ và khí đốt chủ yếu tập trung ở Tây Nam Á. (Iran, Irắc, Cô-oét, Arập,…)

Việt Nam có dầu mỏ như mỏ Bạch Hổ, mỏ Đại Hùng, mỏ Rạng Đông, mỏ Rồng… ở vùng biển Vũng Tàu

Đặc điểm khí hậu của châu Á là gì?

Nêu đặc điểm khí hậu Châu Á là khu vực có vị trí trải dài trên nhiều vĩ độ từ vùng cực bắc đến các vùng xích đạo của trái đất, cho nên khu vực châu á có những đặc điểm khí hậu vô cùng đa dạng, được phân chia thành nhiều đới khí hậu khác nhau.

Đặc điểm khí hậu của châu Á có đầy đủ 5 đới khí hậu trên trái đất. 

• Đới khí hậu cực và cận cực: vị trí địa lý nằm trải dài từ cùng cực bắc đến vùng cực
• Đới khí hậu ôn đới: gồm các kiểu khí hậu ôn đới gió mùa, ôn đới lục địa và ôn đới hải dương vị trí nằm trong khoảng 40o đến vòng cực Bắc.
• Đới khí hậu cận nhiệt: gồm các kiểu khí hậu, cận nhiệt Địa Trung Hải, cận nhiệt đới gió mùa, cận nhiệt lục địa và cận nhiệt núi cao trải dài từ chí tuyến Bắc đến 40oB.
• Đới khí hậu nhiệt đới: gồm các kiểu khí hậu nhiệt đới khô và nhiệt đới gió mùa nằm trong chí tuyến Bắc đến 40oB.
• Đới khí hậu xích đạo: 

Do lãnh thổ rộng lớn và sự xuất hiện của các dãy núi và sơn nguyên cao, khiến cho ảnh hưởng của biển vào nội địa thay đổi nên mỗi đới khí hậu của châu Á lại phân chia thành nhiều kiểu khí hậu khác nhau.

Tại sao đặc điểm khí hậu của châu Á chia thành nhiều đới khác nhau?

Nguyên nhân đặc điểm khí hậu của châu Á chia thành nhiều đới khác nhau là bởi vì khu vực châu Á có lãnh thổ kéo dài từ vùng cực Bắc đến vùng Xích đạo. Do đó, lượng bức xạ khác nhau ở mỗi khu vực khiến cho nhiệt độ và khí hậu từ Bắc xuống Nam.

Châu Á còn là khu vực có vị trí địa lý đặc biệt, với địa hình rộng lớn và đa dạng, đồng thời bị chia cắt bởi các dãy núi và sơn nguyên đồ sộ, vì điều này đã hạn chế quá trình xâm nhập của biển vào đất liền làm cho khí hậu có sự phân hóa theo chiều Đông – Tây, tùy thuộc vào vị trí gần hay xa với biển.

Thêm vào đó, địa hình núi cao và cao nguyên rộng lớn của Châu Á tạo nên sự phân hóa của khí hậu theo độ cao. 

Tóm gọn lại nguyên nhân chính khiến cho đặc đặc điểm khí hậu của Châu Á có sự phân chia thành nhiều đới khác nhau là do lãnh thổ của Châu Á kéo dài từ vùng cực Bắc cho đến vùng Xích đạo. Đồng thời cũng có sự phân hóa về độ cao, …    

Phân loại đặc điểm khí hậu của Châu Á

Đặc điểm khí hậu của Châu Á có 2 kiểu khí hậu phổ biến là: khí hậu gió mùa và khí hậu lục địa.

Khí hậu gió mùa: bao gồm luồng khí gió mùa cận nhiệt và ôn đới nằm ở Đông Á và gió mùa nhiệt đới ở Nam Á và Đông Nam Á. Ở khí hậu gió mùa được chia thành 2 mùa rõ rệt, là mùa hè và mùa đông. Trong mùa hè, gió từ đại dương thổi vào lục địa, gây nên khí hậu nóng ẩm và mưa nhiều. Trong khi mùa đông, thời tiết trở nên khô lạnh, mưa ít có gió từ lục địa thổi ra. 

Khí hậu lục địa: phổ biến ở các khu vực nội địa Liên Bang Nga và Tây Nam Á. Khí hậu lục địa chia làm 2 mùa rõ rệt là mùa đông và mùa hè. Khí hậu vào mùa hè sẽ có mùa khô và thời tiết vô cùng nóng, với biên độ nhiệt độ hàng ngày và hàng năm lớn, đặc biệt hoang mạc và bán hoang mạc rất phổ biến. Vào mùa đông, thì thời tiết sẽ trở lên lạnh và khô, lượng mưa trung bình ở khí hậu lục địa dao động từ 200 đến 500mm, độ ẩm không khí giảm thấp do quá trình bốc hơi nhanh và lớn

Những thuận lợi và khó khăn khí hậu Châu Á là gì?

Thuận lợi

Châu Á có nguồn tài nguyên thiên nhiên đa dạng, phong phú bao gồm:

• Khoáng sản có nhiều loại với trữ lượng lớn như: than, dầu mỏ, khí đốt, sắt, và thiếc.
• Ngoài ra còn có các tài nguyên khác như: đất, khí hậu, nguồn nước, thực vật, động vật, và rừng cũng đa dạng, các nguồn năng lượng như thuỷ năng, gió, năng lượng mặt trời, và địa nhiệt dồi dào. Sự đa dạng của tài nguyên thiên nhiên là cơ sở để tạo ra sự đa dạng của các sản phẩm. 

Khó khăn

Đặc điểm khí hậu của Châu Á cũng gây nhiều khó khăn cho cuộc sống con người:

• Vùng núi cao hiểm trở, hoang mạc khô cằn, và vùng khí hậu giá lạnh khắc nghiệt chiếm tỉ lệ lớn gây khó khăn trong giao lưu giữa các khu vực, việc mở rộng nông nghiệp và chăn nuôi của các dân tộc.
• Những thiên tai như động đất, núi lửa, và bão lụt thường xuyên xảy ra ở các vùng đảo và duyên hải của Đông Á, Đông Nam Á, và Nam Á, gây tổn thất nặng nề về người và tài sản. 

Đặc điểm dân cư

Châu Á là châu lục lớn và có dân số đông nhất thế giới, chiếm khoảng 60% dân số thế giới. 

Mật độ dân số Châu Á cao 

Phân bố dân cư không đều 

Tốc độ gia tăng dân số khá cao chỉ đứng sau châu Phi và cao hơn so với thế giới.

Nhiều nước Châu Á như Trung Quốc, Việt Nam… đang thực hiện các chính sách nhằm kiểm soát tăng trưởng dân số. Nhờ đó tỷ lệ gia tăng dân số tự nhiên mới giảm đáng kể qua các năm gần đây.

Châu Á đa dạng về dân tộc với nhiều nhóm chủng tộc khác nhau

Châu Á không chỉ với dân số đông đúc mà còn nổi bật với sự đa dạng của khí hậu.

Kết luận

Trên đây là những thông tin chi tiết về Đặc điểm khí hậu của Châu Á là gì? Tại sao khí hậu châu Á chia thành nhiều đới khác nhau? Hy vọng qua bài viết của Dự Báo này các bạn có thể hiểu rõ được đặc điểm khí hậu của Châu Á. Theo dõi dubao.vn để cập nhật thêm nhưng thông tin mới nhất nhé.